Poznaj Śląsk!
Poznaj Śląsk!
 Poznaj Śląsk! > KALENDARIUM
Kalendarium na skróty
  • Pradzieje (-990)
  • Śląsk Piastów (990-1138)
  • Śląsk dzielnicowy (1138-1392)
  • Śląsk czeski (1392-1526)
  • Śl. Habsburgów (1526-1740)
  • Śl. prusko-niem. (1740-1945)
  • Śląsk polski (1945-)



  • Śląsk dla początkujących

    HISTORIA ŚLĄSKA
  • Zarys historyczny
  • Śląskie kalendarium
  • Hajle Silesia!
  • Państwowość Śląska
  • Granice historyczne


  • ŚLĄSK WSPÓŁCZEŚNIE
  • Śląskie województwa
  • Atrakcje turystyczne
  • Śląskie zwyczaje
  • Jezyk śląski


  • ŚLĄSK WSPÓŁCZEŚNIE
  • Śląsk i Ślązacy w cytatach
  • Gorole a Hanysy
  • Gdzie leży Zaolzie


  • Projekt Poznaj Śląsk!
    I Ty (Twój serwis) pomóż w tworzeniu śląskiego serwisu tekstowego... więcej

    Śląskie kalendarium


    Pradzieje (-990)
    ok. I w. n.e. - Śląsk zasiedlony przez plemiona germańskie: Silingów (od których według jednej z hipotez pochodzi nazwa regionu - Silesia, a według innej - Schlesia od późniejszych słowiańskich Ślężan), Wandalów
    406 - odejście Silingów i Wandalów na zachód i południe
    512 - Herulowie wracają do Skandynawii przez opustoszały Śląsk
    845 - powstanie Geografa Bawarskiego opisującego m. in. słowiańskie plemiona śląskie
    863 - Oslaw, uczeń Cyryla i Metodego wysłany z Moraw z misją chrystianizacyjną do Śląska
    875 - ekspansja Wielkiej Morawy Świętopełka, Górny Śląsk staje się jej częścią
    885 - Morawianie Świętopełka wkraczają na Dolny Śląsk przez Kotlinę Kłodzką
    906 - najazd Madziarów powoduje upadek Wielkiej Morawy
    915-921 - panowanie czeskiego księcia, Wratysława I - prawdopodobnego założyciela Wrocławia
    930-933 - przemarsze Madziarów ciągnących na Turyngię i Saksonię
    943 - al-Masudi wpisuje Górny Śląsk w domenę księcia czeskiego
    955 - prawdopodobny początek uzależnienia całego Śląska i Wiślan od księstwa czeskiego
    963 - Ibrahim ibn Jakub potwierdza dane al-Masudiego


    Śląsk Piastów (990-1138)
    965 - małżeństwo Mieszka I i Dobrawy
    977 - śmierć Dobrawy
    990 ok. - Bolesław II Pobożny, książę czeski traci Śląsk na rzecz Piastów
    991 - Dagome Iudex wymienia Śląsk w granicach państwa Mieszka
    1000 - zjazd gnieźnieński, ustanowienie biskupstwa we Vratislavii (Wrocławiu)
    1005, 1011, 1017 - najazdy cesarza Henryka II na Śląsk
    1017 - nieudane oblężenie Niemczy
    1039 - Brzetysław I, książę czeski najeżdża Polskę, wracając przyłącza Śląsk do Czech
    1041 - Brzetysław składa hołd lenny cesarzowi Henrykowi III w Ratyzbonie, w zamian ten potwierdza przynależność Śląska do Czech
    1050 - Kazimierz I Odnowiciel odzyskuje Śląsk
    1051 - restytucja biskupstwa wrocławskiego, powrót biskupa ze Smogorzewa
    1054 - mediacja w Kwedlinburgu; cesarz Henryk III zostawia Śląsk przy Polsce w zamian za doroczny trybut (500 grzywien srebra i 30 złota) na rzecz Czech
    1058-1079 - rządy Bolesława Śmiałego, który odmawia płacenia trybutu
    1079-1102 - Władysław Herman ponownie płaci trybut
    1086 - Śląsk w tzw. Dokumencie praskim opisującym pretensje terytorialne biskupstwa praskiego
    1093 - najazd Brzetysława II na Śląsk, Ziemia Kłodzka wraca do Czech
    1108 - Bolesław Krzywousty przygotowując się do najazdu na Czechy, buduje gród w Jeleniej Górze
    1109 - cesarz Henryk V interweniuje w sprawie Zbigniewa, nieudane oblężenia Głogowa, Wrocławia i Bytomia, bitwa na Psim Polu
    1110 - najazd Krzywoustego na Czechy
    1114 - koniec trybutu
    lata 20 XII wieku - Piotr Włost funduje klasztor augustianów na górze Ślęży i opactwo benedyktynów na Ołbinie koło Wrocławia; pierwsze fundacje kościelne w Śląsku
    1132-1137 - wojna polsko-czeska zakończona pokojem w Kłodzku między Bolesławem Krzywoustym i Sobiesławem I, Śląsk w Polsce, Ziemia Kłodzka i Opawska w Czechach
    1138 - testament sukcesyjny Krzywoustego przekazuje Śląsk najstarszemu synowi, Władysławowi Wygnańcowi


    Śląsk dzielnicowy (1138-1392)
    1145 - 13 czerwca, Piotr Włost sprowadza relikwie św. Wincentego z Magdeburga do Wrocławia
    1146 - wygnanie Władysława przez młodszych braci, Bolesław Kędzierzawy zajmuje Śląsk
    1163 - powracają synowie Władysława, Bolesław I Wysoki i Mieszko Plątonogi
    1173 - pierwszy podział Śląska wzdłuż Przesieki Śląskiej na Dolny i Górny Śląsk
    1175 - Bolesław Wysoki funduje klasztoru cystersów w Lubiążu
    1179 - Mieszko Plątonogi otrzymuje od Kazimierza Sprawiedliwego ziemie bytomską, siewierską i oświęcimską
    1201-1238 - panowanie Henryka Brodatego, księcia wrocławskiego; początek szybkiego rozwoju Śląska i powstanie dynastii Henryków
    1211 - lokacja Złotoryi na prawie magdeburskim (jedna z pierwszych)
    1223 - lokacja Środy Śląskiej
    1224 - sprowadzenie do Wrocławia dominikanów - na czele bł. Czesław
    1241 - 9 września bitwa z Mongołami pod Legnicą, śmierć Henryka Pobożnego; koniec dynastii Henryków śląskich
    1242 - zrealizowana lokacja i wytyczenie nowego planu miasta Wrocławia na prawie magdeburskim
    1249 - Bolesław II Rogatka sprzedaje Ziemię Lubuską Branderburczykom
    1250 - lokacje Brzegu i Dzierżoniowa
    1254 - lokacja Bytomia przez księcia Władysława Opolskiego
    1258 - lokacja Opola
    1267
    12 lutego przy kościele św. Marii Magdaleny we Wrocławiu powstaje szkoła quadrivium (gimnazjum od 1643)
    17 sierpnia - kanonizacja świętej Jadwigi Śląskiej, żony księcia Henryka I Brodatego. lokacja Świdnicy
    1270 ok. - powstaje Księga Henrykowska - pierwsze zdanie zapisane po polsku
    1274 - Wrocław otrzymuje prawo składu
    1278 - 26 sierpnia, książęta śląscy walczą pod Suchymi Krutami po stronie Przemysła Ottokara II, króla Czech
    1278-1290 - Henryk IV Probus otrzymuje od cesarza Rudolfa I w dożywocie Ziemię Kłodzką jako rekompensatę za odsunięcie od opieki nad synem Ottokara, Wacławem II.
    1281 - król Czech, Wacław II osadza na tronie śląskiego księstwa opawskiego swego przyrodniego brata, Mikołaja I - początek śląskiej linii Przemyślidów
    1287 - Probus walczy o koronę polską
    1289 - Kazimierz, książę bytomski shołdowany przez króla Czech; pierwsze księstwo śląskie w lennem Czech
    1290 - śmierć Probusa, w testamencie tworzy podstawy dla kościelnego Księstwa Nyskiego
    1292 - Bolko I Surowy funduje opactwo cystersów w Krzeszowie
    1293 - założenie szkoły parafialnej przy kościele św. Elżbiety we Wrocławiu, (od 1570 gimnazjum akademickie)
    1302 - lokacja Olesna
    1305 - wystawienie pierwszego krzyża pokutnego w Stanowicach pod Strzegomiem
    1306 - lokacja Koźla
    1308 - rada miejska Legnicy planuje stworzenie uniwersytetu
    1315 - początki inkwizycji w Śląsku; Helgweil, kaznodzieja z kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu wygnany za bronienie oskarżonych; na stosach Świdnicy (60), Wrocławiu i Nysie giną beginki i beghardzi
    1318-1322 - szczytowy okres rozdrobnienia Śląska, łącznie 19 księstw piastowskich plus kościelne księstwo nyskie i świeckie Przemyślidów opawskich
    1327 - Jan Luksemburczyk hołduje księstwa górnośląskie i wrocławskie
    1327-1341 - Ziemia Kłodzka w dożywocie dla Henryka VI, księcia wrocławskiego w zamian za hołd lenny
    1328 - zhołdowanie przez Czechy księstw oleśnickiego, legnickiego, żagańskiego i ścinawskiego niezależni pozostają jedynie Przemko głogowski i Bolko II Mały, świdnicko-jaworski
    1331 - wojna polsko-krzyżacka; czesko-krzyżacka próba rozbioru państwa Łokietka, zdobycie Głogowa przez Czechów i jego hołd lenny pod Niemczą Bolko II Mały powstrzymuje wyprawę Czechów na Polskę
    1335 - wygasa wrocławska linia Piastów śląskich
    1336 - za dożywotcie na ziemi kłodzkiej, Bolko II Mały składa hołd Czechom
    1339 - pierwsze taktyczne zrzeczenie się praw do Śląska przez Kazimierza Wielkiego spór bs. wrocławskiego Nankiera z Janem Luksemburczykiem o kasztelanię w Miliczu
    1345-1348 - polsko-czeska wojna o Śląsk
    1348-1350 - epidemia czarnej śmierci pustoszy Śląsk
    1349 - 28 maja, pogrom Żydów we Wrocławiu posądzonych o wywołanie głodu
    1348 - pokój w Namysłowie, król Polski Kazimierz III Wielki formalnie zrzeka się praw dynastycznych do Śląska na rzecz Korony Czeskiej
    1349 - pożar Wrocławia i pogrom Żydów oskarżonych o wywołanie pożogi
    1350 - pogrom Żydów w Złotym Stoku oskarżonych o roznoszenie zarazy
    1351 - nieudana próba oderwania biskupstwa wrocławskiego od diecezji gnieźnieńskiej przez króla Czech, Karola IV Luksemburskiego
    1353 - małżeństwo córki Bolka II Małego świdnickiego, Anny z Karolem IV, układ o przeżycie zawarty między Bolkiem a Karolem
    1360 - wielki pożar Wrocławia i rzeź wszystkich Żydów w mieście
    1368 - na Bolku II Małym wygasa świdnicka linia Piastów śląskich
    1392 - śmierć księżnej Agnieszki, wdowy po Bolku II, ostatnim niezależnym władcy śląskim panującym w księstwie świdnicko-jaworskim


    Śląsk czeski (1392-1526)
    1372 - Ludwik Andegaweński podtrzymuje zrzeczenie się roszczeń do Śląska dokonane przez Kazimierza Wielkiego
    1404 - zjazd wrocławski, Władysław Jagiełło spotyka się z Wacławem IV, królem Czech we Wrocławiu
    1420 - 15 marca, egzekucja we Wrocławiu husyty Jana Krasy, rajcy Nowego Miasta praskiego (wleczono go końmi po Rynku, a ostatecznie spalono żywcem)
    1425-1434 - najazdy husyckie
    1428 - wyprawa Prokopa Wielkiego do Śląska zdobywa niemal wszystkie zamki; Śląska pod kontrolą ich sojusznika Bolka V Opolskiego
    1434-1454 - czasy rycerzy-rabusi (raubrittern)
    1443
    6 czerwca - lekkie trzęsienie ziemi we Wrocławiu i okolicach księstwo siewierskie wykupione przez bs. Zbigniewa Oleśnickiego (inkorporowane do Korony w 1790)
    1444 - wojska miasta Wrocławia rozbijają oddziały raubrittera Jana Kolde
    2-ga połowa XV wieku - powstaje stanowy sejm śląski, reprezentacja książąt, rycerstwa i miast
    1453 - 4 lipca, pogrom Żydów we Wrocławiu, 41 spalonych na stosie z podjuszczenia św. Jana Kapistrana; podobne stosy urządzono w Świdnicy, Jaworze, Strzegomiu, Lwówku, Dzierżoniowie i Legnicy
    1454 - król czeski, Władysław Pogrobowiec nadaje Wrocławiowi i Świdnicy przywilej De judeos non tolerandis - zakazujący Żydom osiedlania się w tych miastach
    1456 - przedostatni książę zatorski, Wacław składa hołd lenny Kazimierzowi IV Jagiellończykowi
    1457 - ostatni książę oświęcimski Jan III sprzedaje swoje księstwo Kazimierzowi Jagiellończykowi
    1458 - Jerzy z Podiebradów zostaje królem Czech, walki o Śląsk z pretendentem do korony Maciejem Korwinem
    1462 - pierwsze użycie nazwy Górny Śląsk (Silesia Superior) w dokumencie
    1469-1490 - Śląsk częścią Królestwa Węgierskiego Macieja Korwina
    1471 - Władysław II Jagiellończyk królem Czech
    1474 - drugi zjazd wrocławski (właściwe miejsce Muchobór Wielki - dziś osiedle Wrocławia): Maciej Korwin, Władysław i Kazimierz Jagiellończyk dyskutują o Śląsku po nieudanym najeździe tych ostatnich w celu jego odbicia Wrocław występuje z Hanzy
    1475 - 9 września, pierwsza książka wydana drukiem z tekstami w języku polskim - księga statutów synodalnych Kaspera Elyana, drukarza z Wrocławia
    1476 - wygasa głogowska linia Piastów śląskich
    1490-1513 - wojna celna Wrocławia z Polską
    1491-1492 - Jan Olbracht, późniejszy król Polski zarządza dla brata Władysława księstwem głogowskim
    1492 - wygasa oleśnicka linia Piastów śląskich
    1494 - Janusz IV sprzedaje księstwo zatorskie Janowi Olbrachtowi, zachowując rządy dożywotnie (zmarł 1513)
    1498-1506 - Zygmunt Stary, późniejszy król Polski zarządza księstwem głogowskim
    1504 - wygasa żagańska linia Piastów śląskich
    1515 - 22 lipca, układ o przeżycie między Władysławem Jagiellończykiem a Habsburgami, tzw. pierwszy układ wiedeński
    1517 - rozruchy antyklerykalne we Wrocławiu, wypędzenie zakonników z klasztorów NMP na Piasku, franciszkanów od św. Jakuba (dziś św. Wincentego), bernardynów oraz augustianów od św. Doroty oraz joannitów
    1518 - początki reformacji w Śląsku
    1521 - wygasa boczna linia Przemyślidów rządząca w ślaskim księstwie opawskim
    od 1281 1523 - kazania Jana Hessa w farze św. Marii Magdaleny - reformacja we Wrocławiu
    1526 - śmierć Ludwika Jagiellończyka, króla Czech i Węgier, syna Władysława Jagiellończyka w bitwie z Turkami pod Mohaczem; vide: 1515 Habsburgowie przejmują Węgry i Czechy ze Śląskiem


    Śląsk Habsburgów (1526-1740)
    1529 - mieszczanie wrocławscy burzą romańskie opactwo na Ołbinie
    1531 - przywileje Jana Dobrego porządkujące prawo stanowe w księstwie opolsko-raciborskim
    1532 - na Janie Dobrym wygasa opolska linia Piastów śląskich
    1537 - Fryderyk II, księże legnicko-brzeski i Joachim Hohenzollern zawierają układ o przeżycie
    1556 - sprowadzenie jezuitów
    1561 - pierwsza drukowana mapa Śląska Marcina Helwiga wydana Nysie
    1564 - księstwa oświęcimskie i zatorskie inkorporowane do woj. krakowskiego jako powiat śląski (vide 1457, 1494)
    1571 - Joachim Cureus po raz pierwszy używa nazw Dolny Śląsk i Górny Śląsk (Silesia Inferior i Superior)
    1588 - arcyksiążę Maksymilian Habsburg przegrywa bitwę pod Byczyną; Zygmunta III Waza na królem Polski
    1590 - trzęsienie ziemi w Sudetach
    1598 - ulewne deszcze powodują osunięcie ziemi z góry Kalwarii w Bardzie i przegrodzenie Nysy Kłodzkiej, która zalewa miasto a potem zmienia koryto.
    1618-1648 - wojna trzydziestoletnia, zniszczenie i wyludnienie Śląska
    1620 - obrany na króla Czech, Fryderyk elektor Palatynat po bitwie pod Białą Górą uchodzi do Śląska
    1621-1622 - pacyfikacja Śląska przez katolickie wojsko cesarskie (także zaciężni lisowczycy)
    1625 - wygasa cieszyńska linia Piastów śląskich Karol Ferdynand, syn Zygmunta III Wazy biskupem wrocławskim i księciem nyskim
    1632 - protestanckie wojska szwedzkie opanowują Śląsk
    7-10 września wojska saskie wraz z mieszczanami plądrują Ostrów Tumski we Wrocławiu
    1638 - 20 lutego, do Wrocławia potajemnie przybywają pierwsi jezuici - ukrywają się w klasztorze św. Macieja należącym do krzyżowców z czerwoną gwiazdą.
    1645-1666 - Wazowie dostają w zastaw od Habsburgów księstwo opolsko-raciborskie
    1648 - pokój westfalski pełna wolność religijna jedynie w księstwach wołosko-brzesko-legnickim oraz oleśnickim próba siłowej rekatolicyzacji cesarskiego Śląska, protestanci tracą kościoły poza drewnianymi zgoda cesarza na 3 tzw. kościoły pokoju w Jaworze, Świdnicy, Głogowie
    od II poł. XVII w. - Śląsk jest najlepiej rozwiniętym (przemysł tekstylny) i gospodarczo najważniejszym regionem monarchii habsburskiej
    1655 - w Głogówku na Opolszczyźnie przez rok ukrywa się w czasie potopu szwedzkiego król polski Jan Kazimierz Waza
    1659 - cesarz przekazuje jezuitom dawny zamek książąt wrocławskich
    1663 - wojan turecko-austriacka, zagony tatarskie w Śląsku
    1664 - we Wrocławiu pierwsze wyroki skazujące na stos za czary i udział w sabacie.
    1670 - we Wrocławiu zaczyna się ukazywać pierwsze na swiecie czasopismo medyczne Miscellenea Curiosa Medico-Phisica zgoda cesarza na powstanie kolegium jezuickiego, kościoła i szkoły
    1675 - Jerzy IV Wilhelm (Georg IV Wilhelm), ostatni Piast umiera w Brzegu jako książę legnicko-wołowsko-brzeski, wygasa brzesko-legnicka linia Piastów śląskich
    1675 - tajny układ jaworowski Sobieskiego z Francją; plany wspólnej wojny z Brandenburgią i Austrią celem odzyskania Śląska i Prus Wschodnich
    1683 - przemarsz przez Górny Śląsk odsieczy wiedeńskiej Sobieskiego, msza za pomyślność w Piekarach Śląskich
    1687 - Marysieńka Sobieska leczy się w uzdrowisku w Cieplicach
    1691-1737 - Jakub Sobieski rządzi księstwem oławskim (jego córka zostanie królową Anglii)
    1697 - plany Augusta II Sasa podbicia Śląska i połączenia Saksonii z Rzeczpospolitą
    1702 - fundacja dwuwydziałowego kolegium jezuickiego we Wrocławiu
    1706 - skargi Ślązaków na niewolę religijną do maszerujących przez Śląsk wojsk szwedzkich
    1 października - porozumienie z Altranstadt, cesarz Józef oddaje protestantom w Śląsku 121 kościołów i zgadza się na budowę 8 tzw. kościołów łaski w Kożuchowie, Żaganiu, Miliczu, Cieszynie, Jeleniej Górze i Kamiennej Górze
    1707 - umiera Karolina, ostatnia Piastówna, siostra księcia Jerzego Wilhelma (patrz: 1675)
    1732 - Jan Jakub Kom zakłada we Wrocławiu firmę wydawniczą drukującą także w języku polskim
    1740 - śmierć ostatniego Habsburga


    Śląsk prusko-niemiecki (1740-1945)
    1740
    16 grudnia - wkroczenie Fryderyka Wielkiego do Ślaska, wybuch pierwszej wojny śląskiej
    28 grudnia - oblężenie Głogowa (niem. Glogau)
    14 grudnia - antyaustriacki bunt we Wrocławiu (niem. Breslau)
    1741
    3 stycznia - uroczysty wjazd Fryderyka do Wrocławia
    10 kwietnia - bitwa pod Małujowicami (niem. Mollwitz) k/Brzegu, mimo ucieczki Fryderyka Prusacy
    zwyciężają
    10 sierpnia - wkroczenie wojsk pruskich do Wrocławia; Wrocław otrzymuje rangę pruskiego miasta stołecznego, obok Królewca i Berlina
    1742
    11 czerwca - pokój wrocławski kończy I wojnę śląską, większość Śląska i Ziemia Kłodzka dla Prus
    1742-1805 - tzw. kolonizacja fryderycjańska, powstaje ok. 500 nowych osad
    1744 - wybuch drugiej wojny śląskiej
    1745
    4 czerwca - zwycięstwo Fryderyka II Wielkiego pod Dobromierzem
    30 września - bitwa pod Soor
    15 grudnia - bitwa pod Kotliskami
    25 grudnia - pokój w Dreźnie potwierdza ustalenia pokoju wrocławskiego
    1751 - trzęsienie ziemi w Sudetach
    1756-1763 - trzecia wojna śląska, epizod zmagań wojny północnej
    1757
    22 listopada - zwycięska dla cesarstwa bitwa pod Wrocławiem
    5 grudnia - klęska 3-krotnie większych niż pruskie wojsk Austriaków pod Lutynią
    1760 - koalicja austriacko-rosyjska zajmuje Śląsk; bitwa pod Kamienną Górą; zdobycie przez Austriaków twierdzy w Kłodzku
    15 sierpnia - bitwa pod Pątnowem (niem. Panten) k/Legnicy; zwycięstwo Prusaków nad 3-krotnymi siłami austriackimi
    1761 - bitwa pod Burkatowem
    1763
    15 lutego - pokój w w Hubertusburgu; Śląsk ostatecznie przy Prusiech
    14 września władze pruskie wprowadzają ustawy germanizacyjne: usuwają nauczycieli nie znających niemieckiego ze szkół, sprowadzają z głębi Prus burmistrzów w miejsce nie mówiących po niemiecku, zakaz zawierania małżeństw, gdy oblubieńcy nie znają niemieckiego
    1778-1779 - wojna o sukcesję bawarską, tzw. wojna kartoflana pustoszy Ziemię Kłodzką
    1790 - zjazd dzierżoniowski, cesarz Józef II i Fryderyka Wilhelma II, król pruski normalizują stosunki
    1793 - powstanie tkaczy w Chełmsku Śląskim, ruchy chłopskie
    1798 - w Śląsku powstaje pierwszy poza Anglią wielki piec opalany koksem
    1799 - trzęsienie ziemi w Sudetach
    1804-1809 - powstaje Kanał Kłodnicki do spławu węgla
    1806-1808 - wyburzenie murów Wrocławia przez Francuzów
    1807 - kwiecień, pułk ułanów z Legii Nadwiślańskiej pobił pod Strugą Prusaków, biorąc 800 jeńców
    1811 - powstanie chłopskie na Górnym Śląsku przeciwko pańszczyźnie stłumione przez wojsko; z połączenia wrocławskiego kolegium jezuickiego z protestanckim Uniwersytetem Viadrina z Frankfurtu nad Odrą powstaje świecki pięciowydziałowy Uniwersytet Wrocławski (Universitas Litterarum Wratislaviensis)
    1813 - Kutuzow umiera w Bolesławcu; patrioci pruscy pod wodzą Adolfa Lutzowa tworzą w Rogowie Sobóckim w Śląsku antynapoleońskie freikorpsy; marzec, Fryderyk Wilhelm III wydaje odezwę An mein Volk i wypowiada we Wrocławiu wojnę Francji; klęska Francuzów nad Kaczawą koło Warmątowic; koncentracje wojsk w Śląsku, w sierpniu Napoleon przebywa w Lwówku Śląskim; walki polskich szwoleżerów pod Legnicą i Lwówkiem
    1815 - reforma administracyjna państwa pruskiego, powstaje Provinz Schlesien z przyłączonymi powiatami górnołużyckimi: Hoyerswerda, Lubań, Rothenburg i Zgorzelec (niem. Goerlitz)
    1816 - Wyspa Śląska wcielona do Brandenburgii wraz z częścią powiatu żagańskiego
    1816-1847 - rozwój górnictwa na Górnym Śląsku, siedmiokrotny wzrost wydobycia
    1821 - reforma kościelnej administracji, diecezja wrocławska wyłączona przez Piusa VII z archidiecezji gnieźnieńskiej (od 1000 roku) i oddana pod bezpośredni zarząd Watykanu
    1824 - utworzenie Sejmu śląskiego we Wrocławiu; trzęsienie ziemi w Sudetach
    1830 - śląski nauczyciel Ignaz Imsieg wywodzi nazwę Śląska (niem. Schlesien, łac. Silesia) od germańskiego plemienia Silingów
    1836 - we Wrocławiu założone zostaje Towarzystwo Literacko-Słowiańskie, wśród członków Jan Kasprowicz, Adam Asnyk, Konstanty Damrot, Władysław Nehring
    1837 - trzęsienie ziemi w Sudetach
    1840 - uruchomienie linii omnibusowej we Wrocławiu
    1842 - pierwsza linia kolejowa z Oławy do Wrocławia, inaugurowana 12 maja przez pociąg Silesia (od 1847 połączona poprzez Brzeg, Opole, Gliwice i Mysłowice z koleją warszawsko-wiedeńską); zmiany we władzach Prus, kilkunastoletnie osłabienie germanizacji: dzieci w Śląsku mają uczyć się w języku rodziców
    1844 - powstanie tkaczy śląskich
    1843 - otwarcie linii kolejowej Wrocław-Świebodzice (do Jeleniej Góry od 1867)
    1843 - trzęsienie ziemi w Sudetach
    1845 - w Pszczynie zaczyna ukazywać się polskie czasopismo o nazwie Tygodnik Polski
    1846 - otwarcie linii Wrocław-Drezno;
    1847 - klęska nieurodzaju wywołuje głód w wielu częściach prowincji
    1848 - wystąpienia na fali Wiosny Ludów; język polski w szkołach górnośląskich oraz powiatu sycowskiego i namysłowskiego; Józef Lompa rozpoczyna wydawanie Dziennika Polskiego
    maj - wybory do berlińskiego Zgromadzenia Narodowego, wybranych zostaje 11 polskich posłów z Górnego Śląska, głównie chłopi, którym przewodzi ks. Józef Szafarek z Bytomia
    2 połowa XIX wieku - rozwój przemysłu wydobywczego i hutniczego na Górnym Śląsku; budowa zagłębia wałbrzyskiego dzięki francuskim kontrybucjom wojennym
    1856 - nowa linia kolejowa: Wrocław-Poznań;
    1858 - trzęsienie ziemi w Sudetach
    1863 - Konstanty Damrot zakłada Towarzystwo Polskich Górnoślązaków
    1869 - Karol Miarka rozpoczyna wydawać w Bytomiu pismo Katolik
    1872 - trzęsienie ziemi w Sudetach
    1874 - linia kolejowa Wrocław-Kłodzko
    1877 - pierwsze konne tramwaje we Wrocławiu (jeżdżą do 1910)
    1883 - 31 stycznia, ostatnie zanotowane trzęsienie w Sudetach, wzdłuż linii uskoku: Kowary - Karpacz - Szklarska Poręba, dolina Kamiennej i Kwisy, Świeradów - Czerniawa
    1885 - tzw. rugi pruskie, władze usuwają z Prus ludność nieposiadającą obywatelstwa
    1897 - wielka powódź w Śląsku
    1899 - likwidacja polskich korporacji na Uniwersytecie Wrocławskim
    1900 - 3 lipca, Sejm Śląski uchwala ustawę przeciwpowodziową, wg niej w latach
    1902-1912 - powstają zabezpieczenia przeciw osuwaniu głazów, zbiorniki retencyjne i zalesia się stoki gór.
    1902 - wrocławianin Teodor Mommsen - Nagroda Nobla z literatury za Historię Rzymu
    1903 - wielka powódź w Śląsku
    1905 - wrocławianin Philipp Lenard - Nagroda Nobla z fizyki za padania nad promieniami katodowymi
    1907 - wrocławianin Eduard Buchner - Nagroda Nobla z chemii za odkrycie fermentacji bezkomórkowej; elekcja 7 polskich posłów do sejmu pruskiego
    1908 - wrocławianin Paul Ehrlich - Nagroda Nobla z medycyny za badania nad odpornością organizmu; ustawa kagańcowa - ograniczenia w używaniu języka polskiego; Sejm pruski daje Komisji Kolonizacyjnej możliwość przymusowego wywłaszczania Polaków (70 tys. wywłaszczonych ha)
    1912 - wrocławianin Gerhart Hauptmann - Nagroda Nobla z literatury za twórczość dramatyczną
    1918 - wrocławianin Fritz Haber - Nagroda Nobla z chemii za syntezę amoniaku z pierwiastków składowych
    5 listopada - podział Śląska Cieszyńskiego wg kryterium etnicznego dokonany przez lokalne rady: polską Radę Narodową Księstwa Cieszyńskiego i Česki Narodní Víbor pro Slezko
    1919
    18 czerwca - podpisany Traktat Wersalski zawiera plany plebiscytu na Górnym Śląsku
    26 stycznia wysłane z Pragi wojska czeskie zajmują Cieszyn
    16 sierpnia na Górny Śląsku wybucha I powstanie śląskie; podział niemieckiej Provinz Schlesien w ramach reformy administracji na część górną i dolną
    27 września - decyzja Rady Najwyższej Ententy o plebiscycie w Śląsku Cieszyńskim (a także Spiszu i Orawie) przyłączenie do Czech powiatu kluczyńskiego leżącego między Opawą, Boguminem i Raciborzem
    1920
    31 stycznia wojska włoskie i angielskie wkraczają na plebiscytowe tereny Górnego Śląska i Opolskiego
    28 lipca - koniec polsko-czeskiego sporu o Śląsk Cieszyński, 44% jego terenu przypadło Polsce, na Zaolziu pozostało 150 tys. Polaków
    19 sierpnia wybucha drugie powstanie śląskie; otwarcie polskiego konsulatu generalnego we Wrocławiu
    1921
    20 marca - plebiscyt na Górnym Śląsku
    2 maja - wybuch II powstania śląskiego, Wojciech Korfanty dyktatorem
    maj-lipiec - III powstanie śląskie (22 maja, krwawe walki o Górę Świętej Anny)
    20 października - podział Górnego Śląska przez Radę Ambasadorów Ligi Narodów: 29% terytorium i większości przemysłu w rękach polskich; po polskiej stronie pozostało 230 000 Niemców, po niemieckiej 530 000 Polaków
    Ślaskie Województwo Autonomiczne (1922-1939)
    1922
    czerwiec-lipiec - włączenie przyznanej Polsce części Śląska do II RP
    24 września - wybory do Sejmu Śląskiego, Katowice stolicą autonomicznego województwa
    1929 - Berlin podpisuje konkordat z Watykanem, Wrocław osobną archidiecezją w składzie Niemiec
    1931 - wrocławianin Friedrich Bergius - Nagroda Nobla z chemii za metodę uwodornienia węgla
    1934 - naziści rozpoczynają zaplanowany na 10 lat plan likwidacji polskości w Śląsku
    1938 - wielka powódź w Śląsku; na mocy układu monachijskiego Hitler zajmuje czeskie pogranicze w tym Sudety i Śląsk opawski
    4 lipca - zjazd młodzieży polskiej z Niemiec w Śląsku Opolskim
    21 września - Polska stawia Czechosłowacji ultimatum w sprawie Zaolzia
    2 października - wkroczenie wojsk polskich na Zaolzie i do okręgu czadeckiego
    1939
    15 marca - wkroczenie wojsk niemieckich do okrojonych Czech
    31 sierpnia - prowokacja gliwicka - wybuch II wojny światowej
    1941 - hitlerowcy tworzą w Łambinowicach (niem. Lambsdorf) wielki obóz jeniecki dla 200 tys. jeńców, połowa zginie
    1943 - wrocławianin Otto Stern - Nagroda Nobla z fizyki za wkład w wyznaczenie momentu magnetycznego protonu
    1944
    22 lipca - Manifest PKWN sugeruje przesunięcie granic Polski na Odrę i Nysę Łużycką
    25 sierpnia - Wrocław ogłoszony twierdzą, Festung Breslau


    Śląsk polski (1945-)
    1945
    19 stycznia - mordercza, przymusowa, piesza ewakuacja setek tysięcy mieszkańców Breslau (Wrocław) na rozkaz gaulaitera Hanke; tysiące breslauerów, głównie kobiet, dzieci i starców zamarznie po drodze; ci, którzy schronią się w Dreźnie zginą w wyniku nalotu dywanowego aliantów
    16 lutego - zamknięcie okrążenia wokół Wrocławia wojska I Frontu Ukraińskiego dowodzone przez marsz. Koniewa zdobywają Śląsk
    6 maja - poddaje się Festung Breslau (Twierdza Wrocław)
    26 sierpnia - powstanie polskiego Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej, rektorem prof. Stanisław Kulczyński
    8 grudnia - inauguracja opery w dawnym Teatrze Miejskim we Wrocławiu, przedstawienie Halki
    15 listopada - inauguracje roku akademickiego na polskich uczelniach, wykłady Ludwika Hirszfelda i Kazimierza Idaszewskiego
    20 listopada - Sojusznicza Rada Kontroli zarządza całej wysiedlenie niemieckiej ludności Śląska
    1945-1949 - przymusowe wysiedlenie ludności niemieckiej ze Śląska (ok. 3 mln oraz czeskiej z okolic Raciborza i Kłodzka), napływ polskich przesiedleńców (ok. 2 mln) z ziem utraconych po II wojnie światowej
    1946 - zamknięcie obozu koncentracyjnego dla Niemców w Łambinowicach (w pobliżu dawnego stallagu, vide 1941)
    21 lipca - sprowadzenie Panoramy Racławickiej i części zbiorów Ossolineum ze Lwowa
    1947 - 10 marca podpisanie układu o przyjaźni z CSRS nie rozwiązuje sporów granicznych (Ziemia Kłodzka, Zaolzie)
    1948
    21 lipca - tzw. Wystawa Ziem Odzyskanych
    25 sierpnia - Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju we Wrocławiu, wśród uczestników Pablo Picasso, Irena Joliot-Curie, Julian Huxley i inni z 46 krajów
    1950 - podpisany w Zgorzelcu układ z NRD o uznaniu granicy na Odrze i Nysie; reforma administracyjna, woj. opolskie wydzielone z woj. górnośląskiego
    1953 - staliniści przemianowują Katowice na Stalinogród (do 1956)
    1954 - wypędzony wrocławianin Max Born - Nagroda Nobla z fizyki za odkrycia z fizyki kwantowej
    1958 - 13 czerwca podpisany zostaje układ polsko-czechosłowacki regulujący spory graniczne
    1968 - jednostki Śląskiego Okręgu Wojskowego wkraczają do Czechosłowacji wraz z innymi państwami bloku sowieckiego
    1970 - Willy Brandt podpisuje układ uznający granicę na Odrze i Nysie Łużyckiej
    1972 - papież Paweł VI tworzy polskie diecezje na ziemiach przyznanych Polsce po 1945 roku
    1973 - reforma administracji, Śląsk podzielony między kilkanaście województw
    1980 - 28 sierpnia, strajki we Wrocławiu i na Górnym Śląsku
    1981-1983 - stan wojenny, zabici w kopalni Wujek w Katowicach, w czasie demonstracji w Lubinie i Wrocławiu
    1981
    15 grudnia - pacyfikacja kopalni Manifest Lipcowy - pierwsze strzały do górników
    16 grudnia - pacyfikacja kopalni Wujek, 9 zastrzelonych i 21 rannych górników
    1982
    9 lutego - wyroki skazujące na górników z kopalni Wujek
    31 sierpnia - pierwsze krasnale na murach Wrocławia
    1983 - 21 czerwca, pierwsza wizyta papieska w Śląsku - Jan Paweł II we Wrocławiu
    1985 - 14 czerwca, otwarcie rotundy Panoramy Racławickiej we Wrocławiu
    1987 - 1 czerwca, pierwszy happening Pomarańczowej Alternatywy we Wrocławiu
    1989 - spotkanie premierów Polski i Niemiec, Tadeusza Mazowieckiego i Helmuta Kohla w Krzyżowej na Dolnym Śląsku, symboliczne pojednanie polsko-niemieckie
    1990
    16 stycznia zostaje zarejestrowane, jako pierwsze w Polsce Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Ludności Pochodzenia Niemieckiego Województwa Katowickiego
    14 listopada - podpisanie traktatu polsko-niemieckiego, potwierdzającego granicę na Odrze i Nysie
    1991
    21 grudnia - ponowny proces w sprawie pacyfikacji KWK Wujek (vide: 16 grudnia 1981)
    1993 - 18 stycznia, otwarcie międzynarodowego portu lotniczego we Wrocławiu
    1994 - wypędzony wrocławianin Reinhard Selten - Nagroda Nobla z ekonomii za analizę równowagi w teoriach gier niezespołowych
    1997
    21 maja-1 czerwca - 46. Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny we Wrocławiu z udziałem papieża Jana Pawła II
    lipiec-sierpień - wielka powódź w czeskiej i polskiej części Śląska
    1999 - reforma administracji, Śląsk w obszarze administracyjnym trzech województw: śląskie (czyli górnośląskie), opolskie i dolnośląskie (część Śląska została włączona w skład województwa lubuskiego)
    lipiec powodzie w górskich miejscowościach czeskiego i polskiego Śląska
    2002 - nieudane starania Wrocławia o organizację wystawy EXPO 2010
    2007 - nieudane starania Wrocławia o organizację wystawy EXPO 2012

    Na podstawie: Wikipedia
    Polecamy
       Rzóndzymy po ślónsku! :)
    O serwisie  |  Regulamin  |  Reklama  |  Kontakt  |  © Copyright by ZŚ 05-21, stosujemy Cookies         do góry