Zobacz Śląsk! - zobacz.slask.pl - Górny, Dolny, České Slezsko, Katowice, Opole, Wrocław, Opava, Bytom, Chorzów, Gliwice, Jastrzębie Zdrój, Mikołów, Mysłowice, Piekary Śląskie, Pszczyna, Racibórz, Ruda Śląska, Rybnik, Siemianowice Śląskie, Świętochłowice, Tarnowskie Góry, Tychy, Wodzisław Śląski, Zabrze, Żory, Bieruń, Bojszowy, Chełm Śląski, Czechwice-Dziedzice, Czerwionka-Leszczyny, Gaszowice, Gierałtowice, Goczałkowice-Zdrój, Godów, Gorzyce, Imielin, Jankowice Rybnickie, Jejkowice, Kalety, Knurów, Kobiór, Kornowac, Krupski Młyn, Krzanowice, Krzyżanowice, Kuźnia Raciborska, Lędziny, Lubomia, Lyski, Łaziska Górne, Marklowice, Miasteczko Śląskie, Miedźna, Mszana, Nędza, Ornontowice, Orzesze, Ożarowice, Pawłowice, Pietrowice Wielkie, Pilchowice, Pszów, Pyskowice, Radlin, Radzionków, Rudnik, Rudziniec, Rydułtowy, Sośnicowice, Suszec, Świerklaniec, Świerklany, Toszek, Tworóg, Wielowieś, Wyry, Zbrosławice

zobacz.slask.pl
ŚLĄSKI SERWIS INTERNETOWY

2008 październik

przegląd wiadomości ze Śląska
zobacz ostatnie

Tragedia Ślązaków w Discovery!

Przegląd Lokalny Knurów, B. Kwiatkowska, III.2008

Tradycyjnie w pierwszą niedzielę po obchodach św. Jadwigi Śląskiej na Górze Św. Anny odprawiona zostanie Msza Św. w intencji ofiar śląskiej tragedii z lat 1945-1948 oraz o pomyślność wszystkich mieszkańców historycznego Górnego Śląska. Kazanie zostanie wygłoszone już po raz trzeci w języku śląskim. Po Mszy przewidziano także krótki wykład na temat możliwości zastosowania języka śląskiego w liturgii.
Zapraszamy w niedzielę, 19 października, o godz. 11.30 na Górę św. Anny.

Przegląd Lokalny:

- Asiu światło. Kręcimy! Teraz niech pan kucnie, proszę zapisywać coś w zeszycie, bohater pisze pamiętnik... nie tak miarowo, to musi wyglądać naturalnie, spontanicznie - takie komendy padały z ust reżyser Marii Miętus, która kręciła w Knurowie fragmenty dokumentu poświęconego wywózce górników z Górnego Śląska do łagrów sowieckich.

Ekipa filmowa stacji telewizyjnej Discovery Historia TVN gościła w knurowskiej Izbie Tradycji 27 lutego. Dzięki uprzejmości kopalni Knurów, a za pośrednictwem kustosza Izby, Bogusława Szyguły mogła skorzystać z jej pomieszczeń oraz eksponatów, które miały oddać charakter wydarzeń z 1945 roku.

Realizacją projektu zajmuje się dziennikarka, reżyser Maria Miętus, która korzysta z scenariusza autorstwa Jolanty Drużyńskiej oraz Stanisława M. Jankowskiego.

Pierwsza część dokumentu pod tytułem Wielkie polowanie dosłownie przedstawia polowanie żołnierzy Armii Czerwonej na oficerów Armii Krajowej, pochodzących z Lubelszczyzny, Śląska, Krakowskiego, Białostocczyzny, Tarnowskiego. Druga, bliższa może mieszkańcom Knurowa, poświęcona jest wywózce górników z terenów Śląska do sowieckich obozów pracy. - Chcemy przede wszystkim pokazać ogrom tej tragedii. Film ma przypominać te traumatyczne wydarzenia, o których się nie mówiło, pomijało milczeniem - wyjaśnia intencję dokumentu Jolanta Drużyńska.

Scenariusz opracowany został na podstawie rozmów z ludźmi, którzy przeżyli wywózkę, z rodzinami ofiar, między innymi z synem pierwszego dyrektora kopalni w Knurowie, Maksymiliana Chroboka, wywiezionego do sowieckiej niewoli. - Współpracujemy także z historykami Instytutu Pamięci Narodowej. Otrzymaliśmy od nich dokumentację, fotografie rodzin wywiezionych. Tutaj należą się wielkie podziękowania dr Dariuszowi Węgrzynowi, który opatrzył komentarzem historycznym te wydarzenia.

Ale najważniejszym, żywym dowodem na to, co się stało w 1945 roku są rozmowy, jakie przeprowadziliśmy z osobami, bezpośrednio dotkniętymi tą tragedią. I to one są bohaterami naszego dokumentu - zaznacza Jankowski.

Ekipie filmowej udostępniono tak że nadszybie szybu Paweł. Opuszczający właśnie szychtę górnicy wzięli udział w ujęciach, które odtwarzały moment przejęcia pracowników kopalni przez żołnierzy Armii Czerwonej. W Izbie Tradycji nakręcono fragmenty, przedstawiające podróż górników wagonami bydlęcymi do łagrów ówczesnego ZSRR, pobyt w łagrach, a także sceny z przymusowej pracy w kopalniach rosyjskich.

Wskazówek oraz sugestii, co do zgodności szczegółów fabularnych z rzeczywistością wydarzeń historycznych, udzielał ekipie również Bogusław Szyguła, który nie tylko przyglądał się pracy profesjonalistów, ale co więcej, wcielił się w postać Maksymiliana Chroboka i zagrał w jednej ze scen.

- To niesamowite wrażenie. Jednak najbardziej cieszę się z tego, że dzięki Discovery cały świat dowie się o tej naszej regionalnej tragedii. Niestety, podobnie jak o zbrodni katyńskiej, mówi się o tym tylko lokalnie, więc powstanie tego dokumentu to szansa na zapoznanie z tym tematem nie tylko innych regionów Polski, ale ponadto innych części świata - dzielił się z nami emocjami towarzyszącymi kręceniu dokumentu Szyguła.

Gotowy dokument o zbrodniach sowieckich będzie można obejrzeć prawdopodobnie najwcześniej w okolicach września.

Dyktando Śląskie po raz drugi!

www.ZobaczSlask.pl, 2008.10.13

Już po raz drugi możemy sprawdzić swoją znajomość języka śląskiego w ogólnopolskim dyktandzie - ruszyło II Dyktando Śląskie!

Do 10 listopada 2008 roku można przysłać e-mailem swoją pracę po śląsku. Jak to zrobić? Bardzo prosto - wystarczy wejść na stronę www.dyktando.org, odsłuchać nagranie dyktanda, zapisać je i przesłać je drogą elektroniczną. Lista uczestników wraz z ocenami prac będzie udostępniona na www.dyktando.org, a zwycięzcy zostaną dodatkowo powiadomieni osobiście e-mailem.

Tekst tegorocznego Dyktanda jest krótszy niż w zeszłym roku, ale dyktando nie jest wcale łatwiejsze. Tym razem organizatorzy Dyktanda nagrali jego treść w pomieszczeniu z pogłosem, tak by utrudnić zrozumienie tekstu. Zdecydowano się na taki krok, po głosach, jakoby materiał I Dyktanda, nagrany w profesjonalnym studiu radiowym, był zbyt sterylny i mocno różnił się on od brzmienia języka śląskiego słyszanego na ulicy. Będzie więc zatem naturalniej, ale trudniej. Teraz trzeba bardziej znać język śląski, by zrozumieć opowieść. Zresztą przekonaj się - posłuchaj dyktanda i sprawdź czy jesteś w stanie go napisać.

Organizatorzy jednak wprowadzili w tym roku również szereg udogodnień dla uczestników Dyktanda. Nie będziemy mieć już problemu z zapisaniem tekstu Dyktanda śląskimi znakami. Nawet jeśli nie mamy ich ustawionych na swoim komputerze, możemy skorzystać z udostępnionego na stronie Dyktanda specjalnego notatnika, gdzie wszystkie znaki można łatwo zastosować. Przed zapisaniem swojej pracy można się zapoznać z listą najpopularniejszych błędów i sposobami w jaki można ich uniknąć. Na stronie znajduje się również ciekawe porównanie jak bardzo różni się poprawny język śląski od popularnego w prasie i telewizji sztucznego tworu, czyli tzw. gwary śląskiej. Można się zdziwić jak bardzo.

Tegorocznym lektorem Dyktanda jest Łukasz Jednicki, basista grupy Underground, zespołu który zasłynął w 2008 roku rockowym hitem zaśpiewanym od początku do końca po śląsku. Rok 2008 był pełen również innych wydarzeń związanych z językiem śląskim. Powstały dwa stowarzyszenia działające na rzecz śląskiego, a także długo oczekiwana popularna encyklopedia Wikipedia w wersji śląskiej, a na scenie Teatru Śląskiego w Katowicach wystawiono śląskojęzyczną sztukę teatralną.

Udział w Śląskim Dyktandzie może być wspaniałą zabawą i sprawdzeniem się jak dobrze znamy język śląski. Wydaje Ci się, że dobrze. Sprawdź to na Dyktandzie!

Wystawa przypomina o naszej Odrze

Gazeta Wyborcza, Agata Saraczyńska 2008.10.10, Pływająca wystawa przypomina nam o rzece

Stuletnia barka jest sercem wystawy opowiadającej o niegdysiejszym życiu Odry i na Odrze, a przede wszystkim o ludziach, którzy jeszcze nie tak dawno temu pracowali i mieszkali na odrzańskich barkach.

Od piątku w przycumowanej naprzeciw Hali Targowej Złotej Kaczce oglądać można ekspozycję Rzeka-Miasto-Ludzie, przygotowaną przez Ośrodek Pamięć i Przyszłość.

Grzegorz Bakuliński, kurator pokazu: - Chcieliśmy przypomnieć jak ważną rolę odgrywała rzeka w życiu naszego miasta i jak wielki potencjał ciągle w niej drzemie. Na podstawie materiałów archiwalnych, zdjęć i filmów skonstruowaliśmy pokaz w płaskodennym kutrze gaflowym, czyli w najstarszym i jedynym takim w Polsce tjalku, który zbudowano w 1903 roku w Amsterdamie. Na razie nie nadaje się on do żeglugi, ale doskonale służy za powierzchnię wystawienniczą. (...)

Zabytkową, kompletnie zdewastowaną barkę na początku lat 90. dostała 25 Wrocławska Żeglarska Drużyna Harcerska. Harcerze wyremontowali kadłub i pomieszczenia wewnątrz, w których teraz zainstalowano pływającą część wystawy. Zgromadzono na niej oryginalne elementy wyposażenia barki oraz ekwipunek żeglarski, które są tłem dla pokazu archiwalnego: zdjęć oraz filmów, opisujących historię wykorzystywania rzeki.

Są to nie tylko dokumenty oficjalne mówiące o flocie rzecznej i rozwiązaniach technicznych umożliwiających żeglugę, ale także fotografie wyjęte z prywatnych zbiorów, które pokazują, że niegdyś barkami spławiano nie tylko towary. Mieszkali na nich ludzie, którzy nie tylko wykonywali pracę, ale jedli, pili i bawili się. Kucharzyli i hodowali zwierzęta - jednym z najzabawniejszych obrazków z wystawy jest fotografia kur opuszczających barkę przechodząc po specjalnie dla nich zainstalowanym trapie.

Drugą część pokazu poznać można na stałym lądzie, czyli spacerując po bulwarze Dunikowskiego. Tam znajdziemy archiwalne zdjęcia wrocławskich śluz, nabrzeży i mostów, a także rozdział poświęcony powodzi z 1997 roku.

Wystawę oglądać można codziennie, od godz. 11 do 19, do końca listopada, bilety kosztują 1 zł. Zorganizowane grupy oraz szkoły powinny uzgadniać termin zwiedzania pod numerem 606 85 33 03.

Śląski fashion

Echo Miasta, Łukasz Buszman 2008.10.02

Popyt na śląskie gadżety dopiero się zaczyna. W najbliższym czasie czeka nas boom na rzeczy z hasłem Górny Śląsk.

To, że dobrze znasz śląsko godka, twoi rodzice pochodzą z Górnego Śląska (niekoniecznie z województwa śląskiego) i mosz ujka w rajchu, nie znaczy już dzisiaj, że jesteś rasowym hanysem. Aby się za takiego uważać, powinieneś się wyróżniać w tłumie. Potrzebna będzie garść gadżetów, których zdobycie nie nastręcza dzisiaj najmniejszych problemów...

Koniec wstydu

- Kupują u nas klienci w różnym wieku - od nastolatków do ludzi na emeryturze. Najbardziej cieszy jak na ulicach pojawiają się dzieciaki w koszulkach w barwach Górnego Śląska. Wreszcie przestajemy się wstydzić tego, skąd jesteśmy - mówią w chorzowskiej firmie Hanysek, która zajmuje się sprzedażą śląskich gadżetów.

Sklepów, w których można kupić rzeczy związane z naszym regionem, przybywa (są m.in. serwisy hanysek.pl i silesiaprogress.com).
- I bardzo dobrze. Może daleko nam jeszcze do poziomu np. Bawarii, gdzie wybór gadżetów jest dużo większy, ale myślę, że w najbliższych latach czeka nas boom na tego typu rzeczy - ocenia Jerzy Gorzelik, lider Ruchu Autonomii Śląska.

Jak wygląda hanys?

Jak w takim razie wygląda dzisiaj modny hanys? Najważniejsza wydaje się koszulka z napisem np. Górny Ślonsk - Niy godom szeptem, kiej godom skond jestech.... lub Niy ma mi gańby za mój hajmat - Górny Ślonsk. Do tego czapka, smycz i długopis w śląskich barwach (niebieski i żółty). Modne są także szale, które powoli nie kojarzą się już z kibicami. Zresztą na wielu nie ma żadnych barw klubowych, tylko napisy - np. Dumny ze Ślonskości.
- Sam mam koszulki w barwach śląskich, a także szalik - tyle że klubowy - obok barw Ruchu Chorzów widać na nim m.in. orła górnośląskiego - przyznaje Gorzelik.

Przestajemy się wstydzić tego, skąd jesteśmy

Ile kosztują śląskie gadżety?
- 25-30 zł - koszulka - przykładowe napisy: Mein Vaterland ist Oberschlesien, Silesian Rebel, To My Naród Śląski;
- 65 zł - bluza 100% Silesian;
- 25 zł - szal Górny Ślonsk/Oberschlesien;
- 3-5 zł - naklejka na samochód Gůrny Ślůnzek;
- 25 zł - czapka zimowa Gůrny Ślůnsk;
- 15 zł - kubek;
- 12-30 - flaga;
- 3 zł - długopis;
- 3 zł - zapalniczka;
- 12 zł - podkładka pod mysz.

Msza w intencji ofiar Tragedii Śląskiej

www.raslaska.org, 2008.09.30

Tradycyjnie w pierwszą niedzielę po obchodach św. Jadwigi Śląskiej na Górze Św. Anny odprawiona zostanie Msza Św. w intencji ofiar śląskiej tragedii z lat 1945-1948 oraz o pomyślność wszystkich mieszkańców historycznego Górnego Śląska. Msza połączona jest z pielgrzymką członków Ruchu Autonomii Śląska. Kazanie zostanie wygłoszone już po raz trzeci w języku śląskim. Po Mszy przewidziano także krótki wykład na temat możliwości zastosowania języka śląskiego w liturgii.

Zapraszamy w niedzielę, 19 października, o godz. 11.30 na Górę św. Anny.